Biezelinge, Mozeskerk
Protestantste Kerk in Nederland - Noordstraat 4

- Orgeloverzicht - Andere orgels in Biezelinge -

Kerkgebouw
Nadat de oude dorpskerk te Biezelinge in zeer bouwvallige staat verkeerde, werd besloten een nieuwe kerk te bouwen. De kerktoren uit 1896 bleef hierbij behouden. In 1905 werd het nieuwe kerkgebouw in gebruik genomen.
De inrichting van de Mozeskerk is met haar 320 zitplaatsen na de restauratie in 2002 weer geheel in originele staat.

Voormalig orgel
In 1891 bouwde L. van Dam & Zn te Leeuwarden een orgel voor de Hervormde Mozeskerk te Biezelinge.

De dispositie van het Van Dam-orgel (1891):

Manuaal:
Bourdon
Prestant
Holpijp
Viola di Gamba
Voix Celeste
Octaaf
Fluit d'Amour
Octaaf
Cornet disc.
Trompet


16 voet
8 voet
8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
4 voet
2 voet
III sterk
8 voet

Pedaal:
Aangehangen


 

 

Werktuiglijke registers:
Ventiel
Tremulant

 

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: C-g’’’
Pedaalomvang: C-g
Stemming: Evenredig zwevend
Toonhoogte: a’ = 440 Hz
Tractuur: mechanische sleeplade

 

 

In 1905 is dit orgel overgeplaatst naar de huidige Dorpskerk in Biezelinge, maar zal vermoedelijk te klein bevonden zijn voor de grotere kerk. Het verdween namelijk na het gereedkomen van een nieuw instrument in 1908. Het werd in de Hervormde Kerk te Oosterzee geplaatst.

 
Situatie te Oosterzee sinds 1909. Foto's ©: M. van 't Einde

Huidig orgel
In 1905 werd aan de de firma L. van Dam te Leeuwarden de opdracht verstrekt een nieuw orgel te bouwen voor de Mozeskerk te Biezelinge. Het orgel  is een van de laatste Van Dam-orgels met mechanische sleepladen en een nog werkende balgentreders. Het orgel is in 1909 in gebruik genomen, toen het voormalige orgel verdween. Het zou zijn opgebouwd door B.F. Bergmeyer te Woerden, voorheen P. van Dam orgelfabriek.

De oorspronkelijke dispositie van het Van Dam-orgel (1909):

Hoofdwerk:
Bourdon
Prestant
Holpijp
Violoncel
Octaaf
Roerfluit
Quintfluit
Octaaf
Mixtuur basc.
Cornet disc.
Trompet basc./disc.


16 voet
8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
4 voet
3 voet
2 voet
II sterk
III sterk
8 voet

Bovenwerk:
Fluit Dolce
Sialicionaal
Viola di Gamba
Aeoline
Flute Harmonique
Fugara


8 voet
8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
2 voet

Pedaal
Aangehangen aan Hoofdwerk

Werktuiglijke registers:
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk
Tremulant
Ventiel

 

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: C-g’’’
Pedaalomvang: C-a
Stemming: Evenredig zwevend
Toonhoogte: a’ = 415 Hz
Tractuur: mechanische sleepladen

 

Waarschijnlijk is het orgel na 1917 gerepareerd door Bergmeijer, de voortzetter van de firma L. van Dam & Zonen. Het instrument heeft echter in de loop der tijd geen wijzigingen ondergaan, met uitzondering van de ingreep in 1971 toen het instrument van kamertoon op normaaltoon werd gebracht. Daarbij werd ook een Tremulant van het Valckx & Van Kouteren-orgel in de Noorderkerk in Middelburg door een particulier op het hoofdwerk geplaatst, maar deze werd later weer verwijderd.

 De dispositie van het Van Dam-orgel (1909) sinds 1971:

Hoofdwerk:
Bourdon
Prestant
Holpijp
Violoncel
Octaaf
Roerfluit
Quintfluit
Octaaf
Mixtuur basc.
Cornet disc.
Trompet basc./disc.


16 voet
8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
4 voet
3 voet
2 voet
II sterk
III sterk
8 voet

Bovenwerk:
Fluit Dolce
Sialicionaal
Viola di Gamba
Aeoline vanaf c
Flute Harmonique
Fugara


8 voet
8 voet
8 voet
8 voet
4 voet
2 voet

Pedaal
Aangehangen aan Hoofdwerk

Werktuiglijke registers:
Koppel Hoofdwerk-Bovenwerk
Tremulant
Ventiel

 

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: C-g’’’
Pedaalomvang: C-a
Stemming: Evenredig zwevend
Toonhoogte: a’ = 440 Hz
Tractuur: mechanische sleepladen

 

In 2015 is het orgel gerestaureerd door de firma Elbertse, onder advies van Aart Bergwerff, waarbij het grondig is schoongemaakt. Heringebruikname volgde op 28 november 2015.

 
 

 

Geraadpleegde bronnen

Kluiver, J.H. (1973)
Historische Orgels in Zeeland, deel I Zuid-Beveland
Middelburg, Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1973

P. van Dam (1909)
Enkele wenken, omtrent 't gebruiken der verschillende Registers van het Kerkorgel (Speciaal dat der harer Gemeente te Biezelinge) met aanduiding van eenige Combinaties daarvan
Archief Hervormde Gemeente Biezelinge (1909)

Orgelarchief P. Sevestre

Met dank aan
P. Bron
M. van 't Einde
M. Everse

 

- Terug naar de top van deze pagina -