IJzendijke, Kerk van Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming
Rooms-Katholieke Kerk - Koninginnestraat 7

- Orgeloverzicht - Andere orgels in IJzendijke -

Kerkgebouw
In 1840 werd een Rooms Katholieke Kerk in de zogenaamde ‘Waterstaatstijl’ gebouwd te IJzendijke.
De kerk werd in 1944 verwoest, waarna tot 1951 gebruik werd gemaakt van een noodkerk. In dat jaar werd de nieuwe kerk, ontworpen door architect J. de Lint, in gebruik genomen.


Foto ©: 'IJzendijke in oude ansichten'                                                                                                              Situatie vanaf 1951

Eerste orgel
Wanneer het eerste orgel in de Rooms Katholieke Kerk van IJzendijke is geplaatst, is niet bekend. Wel is het bekend dat er in 1806 herstellingen aan ‘het horgel’ werden uitgevoerd, dus moet er in deze periode al een instrument in de kerk aanwezig zijn geweest.

Tweede orgel
In 1833 werd de Rooms Katholieke Kerk van de Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming te IJzendijke voorzien van een nieuw orgel.
Dit instrument was in 1759 gebouwd door mogelijk de Middelburgse stadsorgelmaker Ludovicus de Backer en leek vermoedelijk sterk op het orgel dat thans in de Torenkerk te Gapinge staat. Het De Backer?-orgel werd door Frederik Vogelaar, een gemeentelid, aan de Evangelisch Lutherse Kerk in Zierikzee geschonken waar het enkele jaren na de aanschaf van een groter orgel in 1774 aanwezig bleef.
In 1795 werd het door J.P. Schmidt overgeplaatst naar de Waalse Kerk in Zierikzee. Hierbij werd het uitgebreid met een tweede manuaal. Hierbij was dhr. J. de Kanter Philz. adviseur. Op 17 februari 1795 werd het De Backer?/Schmidt-orgel opnieuw in gebruik genomen.
Na het opheffen van de Waalse Gemeente van Zierikzee in 1828 is het orgel door de Middelburgse Stadsorgelmaker Frederik van der Weele in 1833 overgeplaatst naar de Rooms Katholieke Kerk te IJzendijke. In plaats van een Open Fluit 2’ basc. op het positief, werd de Open Fluit 4’ volledig gemaakt.

De dispositie van het voormalige De Backer/orgel (ca. 1759) vanaf 1833:

Hoofdwerk:
Holpijp
Prestant
Fluit
Quintprestant basc.
Gemshoorn
Cornet disc.
Dulciaan basc./disc.


8 voet
4 voet
4 voet
3 voet
2 voet
III sterk
8 voet

Positief:
Holpijp basc./Prestant disc.
Open Fluit basc./disc.


8 voet
4 voet

Pedaal:
Aangehangen

Werktuiglijke registers:
Ventiel

 

Overige gegevens:
Manuaalomvang: ?
Stemming: ?
Toonhoogte: a’ = ? Hz
Tractuur: mechanische sleepladen

Het orgel werd in 1840 overgebracht naar het nieuwe kerkgebouw en rond 1900 buiten gebruik gesteld.
Of men tussen circa 1900 en 1944 nog een pijporgel in de kerk heeft gebruikt, is niet duidelijk. Er zijn bronnen die vermelden dat de Belgische orgelmaker Pieter en zijn zoon Charles Anneessens in 1869 een tweeklaviers orgel met aangehangen pedaal in IJzendijke plaatsten.
De kerk is samen met dit Anneessens-orgel bij gevechten rondom IJzendijke in 1944 verwoest.
Thans maakt men gebruik van een elektronisch orgelimitaat.

 

Geraadpleegde bronnen

Cornelis, J.Ch. (1976)
IJzendijke in oude ansichten, deel II
Zaltbommel, Europese Bibliotheek, 1976

Felix, Jean-Pierre (1995)
'Orgelbouw in België van pre- tot postromantiek' in 'Orgelkunst rond 1900'.
Alphen a/d Rijn, Canaletto', 1995

Kluiver, J.H. (1973)
Historische Orgels in Zeeland, deel III
Middelburg, Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, 1976

Reliwiki

Archief P. Sevestre

Met dank aan
P. Bron

 

 

- Terug naar de top van deze pagina -