IJzendijke, Kerk van Onze Lieve Vrouwe ten
Hemelopneming
Rooms-Katholieke Kerk -
Koninginnestraat 7
- Orgeloverzicht - Andere orgels in IJzendijke -
Kerkgebouw
In 1840 werd een Rooms Katholieke Kerk in de zogenaamde ‘Waterstaatstijl’
gebouwd te IJzendijke.
De kerk werd in 1944 verwoest, waarna tot 1951 gebruik werd gemaakt van een
noodkerk. In dat jaar werd de nieuwe kerk, ontworpen door architect J. de Lint,
in gebruik genomen.
Foto ©: 'IJzendijke in oude ansichten'
Situatie vanaf 1951
Eerste orgel
Wanneer het eerste orgel in de Rooms Katholieke
Kerk van IJzendijke is geplaatst, is niet bekend. Wel is het bekend dat er in
1806 herstellingen aan ‘het horgel’ werden uitgevoerd, dus moet er in deze
periode al een instrument in de kerk aanwezig zijn geweest.
Tweede orgel
In 1833 werd de Rooms Katholieke Kerk van de
Onze Lieve Vrouwe ten Hemelopneming te IJzendijke voorzien van een nieuw orgel.
Dit instrument was in 1759 gebouwd door mogelijk de Middelburgse stadsorgelmaker
Ludovicus de Backer en leek vermoedelijk sterk op het orgel dat thans in de
Torenkerk
te Gapinge staat. Het De Backer?-orgel werd door Frederik Vogelaar,
een gemeentelid, aan de
Evangelisch Lutherse Kerk in Zierikzee geschonken waar
het enkele jaren na de aanschaf van een groter orgel in 1774 aanwezig bleef.
In 1795 werd het door J.P. Schmidt overgeplaatst naar de
Waalse Kerk in
Zierikzee. Hierbij werd het uitgebreid met een tweede manuaal. Hierbij was dhr.
J. de Kanter Philz. adviseur. Op 17 februari 1795 werd het De Backer?/Schmidt-orgel
opnieuw in gebruik genomen.
Na het opheffen van de Waalse Gemeente van Zierikzee in 1828 is het orgel door
de Middelburgse Stadsorgelmaker Frederik van der Weele in 1833 overgeplaatst
naar de Rooms Katholieke Kerk te IJzendijke. In plaats van een Open Fluit 2’
basc. op het positief, werd de Open Fluit 4’ volledig gemaakt.
De dispositie van het voormalige De Backer/orgel (ca. 1759) vanaf 1833: |
||||
Hoofdwerk: |
|
Positief: |
|
Pedaal: |
Werktuiglijke
registers: |
|
Overige gegevens: |
Het orgel werd in 1840 overgebracht
naar het nieuwe kerkgebouw en rond 1900 buiten gebruik gesteld.
Of men tussen circa 1900 en 1944 nog een pijporgel in de kerk heeft gebruikt, is
niet duidelijk. Er zijn bronnen die vermelden dat de Belgische orgelmaker Pieter
en zijn zoon Charles Anneessens in 1869 een tweeklaviers orgel met aangehangen
pedaal in IJzendijke plaatsten.
De kerk is samen met dit Anneessens-orgel bij gevechten rondom IJzendijke in
1944 verwoest.
Thans maakt men gebruik van een elektronisch orgelimitaat.
Geraadpleegde bronnen
Cornelis, J.Ch. (1976)
IJzendijke in oude ansichten, deel II
Zaltbommel, Europese Bibliotheek, 1976
Felix,
Jean-Pierre (1995)
'Orgelbouw in België van pre- tot postromantiek' in 'Orgelkunst rond
1900'.
Alphen a/d Rijn, Canaletto', 1995
Kluiver, J.H. (1973)
Historische Orgels in Zeeland, deel III
Middelburg, Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen, 1976
Reliwiki
Archief P. Sevestre
Met dank
aan
P. Bron