Kapelle, Petrakerk
Gereformeerde Gemeente - Goessestraatweg 18
- Orgeloverzicht - Andere orgels in Kapelle -
Kerkgebouw
Door gestage groei van de Gereformeerde Gemeente van Kapelle-Biezelinge, werd in
1994 besloten tot nieuwbouw over te gaan aan de noordkant van Kapelle, aan de
Goessestraatweg. Het gebouw werd ontworpen door architect J. Fierloos uit Goes.
Op 30 augustus 1996 werd de Petrakerk in gebruik genomen. Het
oude kerkgebouw aan de Juffersweg te
Biezelinge werd verkocht.
In 2004 werd de Gereformeerde Gemeente te
Wemeldinge opgeheven, waarna de leden uit Wemeldinge overgingen naar de gemeente
van Kapelle-Biezelinge.
In februari 2010 werd wegens toenemende groei van de gemeente besloten de kerk uit te
breiden met circa 450 zitplaatsen. Het ontwerp was opnieuw van de hand van
architect Fierloos. Na een bouwperiode van ruim een jaar werd in maart 2012 de
vernieuwde kerk in gebruik genomen. Het totaal aantal zitplaatsen bedraagt sinds
deze verbouwing ongeveer 1350.
Situatie 1996-2012
Situatie vanaf 2012
Orgel
Omdat het Standaart-orgel
(1913) uit de
voormalige Gereformeerde
Gemeente te Biezelinge niet groot genoeg zou zijn in het nieuwe
kerkgebouw, werd besloten een nieuw orgel aan te schaffen. Dit instrument is
afkomstig uit de Hervormde Kerk te Enter en werd hier in 1956 gebouwd door de
firma W. van Leeuwen.
De oorspronkelijke dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1956): |
|||||
Hoofdwerk: |
|
Rugwerk: |
|
Pedaal: |
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige
gegevens: |
Nadat opdracht werd gegeven voor de bouw van een nieuw orgel aan de firma Mense-Ruiter, werd het Van Leeuwen-orgel op 2 maart 1996 gedemonteerd en naar de werkplaats van A. Nijsse & Zoon te Oud-Sabbinge gebracht, waar het werd uitgebreid. Hierbij werd gebruik gemaakt van enig pijpwerk uit het Standaart-orgel in de voormalige Gereformeerde Gemeente te Biezelinge. De Cornet is nieuw gemaakt waarbij de Cornet van het Batz/Witte-orgel (1866) in de Dorpskerk te Kapelle als voorbeeld diende. De hoofdwerklade werd vervangen door een lade met klassieke registerslepen, omdat de VEKA slepen versleten waren. Verder werd een nieuwe kas gemaakt voor hoofdwerk en pedaal. Van de kas in Enter, die geheel met spijkers was gebouwd, was weinig bruikbaars overgebleven. Op 2 november 1996 werd het orgel in de Petrakerk in gebruik genomen.
Dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1956) vanaf1996: |
|||||
Hoofdwerk: |
|
Rugwerk: |
|
Pedaal: |
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige
gegevens: |
|||
* Pijpwerk uit het Standaart-orgel |
|
|
|
|
|
Bij plaatsing in Kapelle was er onvoldoende geld om het orgel geheel aan te passen volgens de gemaakte plannen. Daarom werd er jaarlijks een geldbedrag gereserveerd, waarvan in 2000 de Trompet 8 van het hoofdwerk werd vernieuwd en de Fagot 16 van het pedaal werd vervangen door een Bazuin. Alleen het Rugwerk wachtte nu nog op een renovatie.
Dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1956) vanaf 2000: |
|||||
Hoofdwerk: |
|
Rugwerk: |
|
Pedaal: |
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige
gegevens: |
|||
* Pijpwerk uit het Standaart-orgel |
|
|
|
|
|
De recente uitbreiding van de Petrakerk was opnieuw aanleiding voor orgelbouwactiviteiten. Aanvankelijk oriλnteerde de orgelcommissie zich op een nieuw of geschikt gebruikt instrument ter vervanging van het Van Leeuwen orgel. Toen bleek dat hiervoor niet genoeg geld beschikbaar was, werden de oude plannen om het rugwerk te renoveren tevoorschijn gehaald. Omdat in de hoofdwerkkas alle beschikbare ruimte al benut was, kon als enige het rugwerk worden uitgebreid. De rugwerkkas werd vervangen door een hogere en diepere, die verder wel dezelfde vorm als de voorgaande kas kreeg. De VEKA-sleeplade werd verwijderd en er kwam een nieuwe mechanische sleeplade waarop een Prestant 8 (vanaf G), Octaaf 2, Open Fluit 4 en Quint 1 1/3 aan de bestaande dispositie werden toegevoegd. De Sesquialter werd vervangen door een afzonderlijke Quint 2 2/3' en Terts 1 3/5'. De Scherp werd verwijderd en de Dulciaan 8 werd vernieuwd. Van het originele Van Leeuwen pijpwerk resteren alleen nog de Holpijp 8, de Prestant 4 en de Vlakfluit 2. De andere rugwerkregisters werden nieuw gemaakt. Voor de nieuwe en de al aanwezige registertrekkers werden nieuwe knoppen gedraaid met daarop de registernamen. Opnieuw tekende de firma Nijsse voor de werkzaamheden. Tijdens de verbouw van de kerk was het pijpwerk van het hoofdwerk en pedaal opgeslagen in de werkplaats van de firma Nijsse. Nadat het kerkgebouw in maart 2012 weer in gebruik was genomen, werd de samenzang tijdelijk begeleid op uitsluitend het hoofdwerk en het pedaal. Op zondag 10 juni kon weer voor het eerst het complete orgel worden gebruikt. Het instrument telt nu 22 stemmen en 3 transmissies.
Dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1956) vanaf 2012: |
|||||
Hoofdwerk: |
|
Rugwerk: |
1 1/3 voet |
Pedaal: |
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige
gegevens: |
|||
* Pijpwerk uit het Standaart-orgel |
|
|
|
|
|
In 2020 heeft de firma Nijsse de discant van de Prestant 8vt van het hoofdwerk vernieuwd. De Quintfluit 6vt van het pedaal is vervangen door een nieuwe Octaaf 4vt. Tot slot zijn nog wat intonatiecorrecties uitgevoerd.
Dispositie van het Van Leeuwen-orgel (1956) vanaf 2012: |
|||||
Hoofdwerk: |
|
Rugwerk: |
1 1/3 voet |
Pedaal: |
|
Werktuiglijke registers: |
|
Overige
gegevens: |
|||
* Pijpwerk uit het Standaart-orgel |
|
|
|
|
|
\
Situatie tussen 1957 en 1996 te Enter. Foto
©: Gods Akkerwerk
Situatie tussen 1996 en 2012
Situatie vanaf 2012
Gerelateerde nieuwsberichten
2009/11/28: Tweejaarlijkse psalmzangmiddag VOGG
2012/06/10: Orgel Petrakerk Kapelle uitgebreid
Geraadpleegde bronnen
Kosten, L.F. (2002)
Gods akkerwerk: geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente te
Kapelle-Biezelinge
Goes, Uitgeverij De Ramshoorn, 2002
Met dank aan
A.P. Nijsse